Wycieczki fakultatywne po Albanii

Butrint/Butrinti - Bałkańskie Pompeje

Butrint to starożytne miasto portowe leżące na wzgórzu z trzech stron otoczonym wodą, pomiędzy jeziorem Butrinti, a kanałem Vivari, oddalone zaledwie 15 km od Sarandy.

Butrinti jest jednym z najciekawszych stanowisk archeologicznych w rejonie Morza Adriatyckiego, co zostało potwierdzone wpisem na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1992 roku. Wg antycznych legend Butrinti miało zostać założone przez Trojańczyków, którzy pokonani przez Achajów opuścili swoje ukochane miasto. Podczas swojej wędrówki gród miał odwiedzić Eneasz o czym czytamy w III księdze Eneidy Wergilisza.

Zaraz po przejściu przez bramkę naszym oczom ukazuje się wieża wenecka. Przed nią zobaczymy pozostałości po termach, czyli rzymskich łaźniach. Po drugiej strony kanału znajduje się dobrze zachowany zamek obronny zbudowany na planie trójkąta. W starożytności była to prawdopodobnie nieduża przystań, w XV wieku w jej miejscu wenecjanie zbudowali warownie, która pozwalała im kontrolować kanał i ew. bronić się przed wrogimi statkami. Niedaleko wieży zaczynają się grube średnio na 2,5 metra, zbudowane z potężnych wapiennych bloków mury obronne otaczające miasto.

Agora - to odpowiednik rzymskiego forum, główny plac w helleńskich miastach. Początkowo było to po prostu centralne miejsce miasta, w którym zbierali się obywatele by wysłuchać przemówienia lub wymaszerować na wojnę. Z czasem stało się również miejscem w którym handlowano, gdzie budowano budynki publiczne, religijne, gdzie stawiano pomniki. Najbardziej charakterystycznym miejscem na agorze jest świetnie zachowany amfiteatr. Theatron, czyli miejsce dla publiczności, datowane jest na III wiek p.n.e. W II wieku n.e. teatr został gruntownie przebudowany przez Rzymian i mógł pomieścić 1500 widzów, dobudowano skene (pomieszczenie dla aktorów) i proskeon. Co ciekawe, od roku 2000 w amfiteatrze odbywa się Międzynarodowy Festiwal Teatralny, a w 2004 roku Teatr Współczesny z Wrocławia zaprezentował na festiwalu w Butrint spektakl pt. Historia Jakuba.

Po prawej stronie od teatru (patrząc z widowni) widać pozostałości po Świątyni Asklepiosa wybudowanej na początku II w. n.e. Asklepios był synem boga Apollina i śmiertelniczki Koronis, a doszedł w leczeniu do takiej wprawy, że potrafił wskrzeszać umarłych. Zaniepokoiło to Zeusa, który go był uśmiercił i umieścił na niebie jako gwiazdozbiór Wężownika.

Z lewej strony do teatru prowadzi aleja ceremonialna Święta Droga. Idąc dalej na południe dojdziemy do do dużego zespołu zabudowań (o powierzchni ponad 3000 m. kw.) nazwanego przez ekipę włoskich archeologów "pałacem biskupim". Jego budowę datuje się na początek V w. n.e., kiedy to Butrint zostało jedną ze stolic biskupich. Pałac został prawdopodobnie zniszczony w drugiej połowie VI w. w trakcie najazdu plemion słowiańskich.

Baptysterium - budynek w którym odbywały się ceremonie chrztu. Baptysterium w Butrint było drugim największym takim obiektem w całym Cesarstwie Bizantyńskim. Zostało zbudowane na początku VI wieku na fundamentach term. Centralne pomieszczenie, zbudowane na planie koła, miało ok. 13,5 metra średnicy. W środku sali znajdowała się chrzcielnica w kształcie krzyża, otoczona dwoma rzędami, po osiem granitowych kolumn w każdym. Ich liczba nie była przypadkowa, osiem symbolizuje w chrześcijaństwie zbawienie i życie wieczne do których przecież chrzest jest bramą. Podłogę zdobiła kolorowa mozaika, która jest najbardziej złożoną i najlepiej zachowaną mozaiką zdobiącą baptysteria z tego okresu. Składa się na nią siedem kręgów, w centralnym - ósmym była chrzcielnica. Praktycznie każdy element architektoniczny ma jakieś symboliczne znaczenie.

Nimfeum - fontanny poświęconej nimfom wodnym budowanej w formie kapliczki z absydami. Zostało ono zbudowane w I lub II w. i miało oczywiście związek z wybudowanym w tym okresie akweduktem. Jak się dobrze rozejrzymy to w okolicy zauważymy jego pozostałości w postaci fundamentów i podpór.

Nieopodal stoi bardzo dobrze zachowana bazylika zbudowana w tym samym czasie co baptysterium, czyli na początku VI wieku.

Zaraz obok bazyliki możemy zobaczyć fundamenty tzw. Bramy z Wieżami. Prostokątna z wież łączyła się z murem miejskim zbudowanym z dużych, wapiennych bloków dopasowywanych bez zaprawy. Ta część murów i wieże zostały wzniesione ok. III w. p.n.e. czyli w okresie dominacji plemion Illyryjskich.

Idąc dalej wzdłuż muru dotrzemy do wysokiej na około 5 metrów, świetnie zachowanej Bramy Morskiej z mniej więcej IV w. p.n.e. Idąc dalej wzdłuż muru dojdziemy do kolejnej bramy z charakterystycznym rzeźbieniem przedstawiającym lwa pożerającego głowę byka. To od tego reliefu brama otrzymała swoją nazwę - Lwia Brama.

Na najwyższej części wzgórza znajduje się Akropol, otoczony najstarszymi murami wzniesionymi z dużych wapiennych bloków ok. VII-V w. p.n.e. Z góry jak na dłoni zobaczymy jezioro Butrint, kanał Vivari i agorę. W najwyższej części akropolu znajdziemy fundamenty kolejnej bazyliki. Niżej znajduje się muzeum, które też warto zobaczyć.

W 2005 roku w zrekonstruowanym zamku na Akropolu zostało otwarte Muzeum, w którym ukazano historię Butrint na przestrzeni wieków, zobaczymy tu również przedmioty codziennego użytku i posągi odnalezione podczas wieloletnich prac archeolologicznych.

Przejazd do Ksamili – perły albańskiej natury, słynącej z pięknych, czystych plaż.

Cena – ok. 35 € (cena nie obejmuje biletu wstępu na teren wykopalisk Butrinti).